ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΣΦΑΓΗΣ ΕΥΓΕΝΙΟΥ ΙΟΝΕΣΚΟ

ΛΑΪΚΗ ΣΚΗΝΗ ΑΝΔΡΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2024

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΑΝΔΡΗΣ ΘΕΟΔΟΤΟΥ & ΔΗΜΗΤΡΗ ΔΕΓΑΪΤΗ

ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΣΦΑΓΗΣ

“Το παιχνίδι της σφαγής” του Ευγένιου Ιονέσκο γράφτηκε το 1970 και πρωτοπαίχτηκε στην Ελλάδα το 1971 από το Θέατρο Τέχνης σε σκηνοθεσία Κάρολου Κουν. Είναι ένα παιχνίδι μεταξύ των ανθρώπων μιας απροσδιορίστου χρόνου και τόπου κοινωνίας, που κάλλιστα θα μπορούσε να είναι και η σημερινή.

Οι άνθρωποι της κοινωνίας αυτής δρουν κι αλληλεπιδρούν σαν μαριονέτες που κάποιο αόρατο χέρι κινεί, και μοιάζει να αποδέχονται τους ρόλους που μιμούνται, αποποιούμενοι όμως την ευθύνη των πράξεων και των σκέψεων τους.

Ολα και όλοι βρίσκονται σε μια ρέουσα ασυνάρτητη τυχαιότητα που δεν έχει τέλος, που δεν σταματά, που ερμηνεύεται και κρίνεται κατά το δοκούν , όταν ο κόσμος “φλέγεται” από παντού, και οι άνθρωποι όλοι – ή σχεδόν όλοι - δεν συνειδητοποιούν ότι ο θάνατος που καραδοκεί είναι κατά το πλείστον το δικό τους κατασκεύασμα.

Απόρροια της ίδιας τους της δράσης...της ίδιας τους της αδράνειας....της ίδιας τους της νοοτροπίας. Πραγματικός θάνατος ή συμβολικός θάνατος ή και τα δυο.

“Άραγε θα επέλθει η λύτρωση;” , είναι μια από τις σκέψεις που ενδεχομένως και δικαιολογημένα να κάνουμε παρακολουθώντας την εξέλιξη του εργου επί σκηνής.

Στην πορεία όμως θα καταλάβουμε ότι “Δεν είναι η απάντηση που μας διαφωτίζει, αλλά η ερώτηση”, όπως χαρακτηριστικά έχει γράψει ο Ιονέσκο.

Και πράγματι μια ερώτηση μπορεί να μας προβληματίσει, να μας εξελίξει, να μας οδηγήσει στα κατατόπια της ενδοσκόπησης, της κατανόησης, της βελτίωσης μας.

Είναι άραγε το έργο αυτό προφητικό ή μια φιλοσοφική θεώρηση της τύχης της ανθρωπότητας που επάγεται με ακρίβεια ήδη από τα αποτυπώματα του ανθρώπου και του πολιτισμού του πάνω στην γη;

Ο αόριστος φόβος και ο τρόμος των ηρώων μας μπροστά στον θάνατο δεν είναι άραγε παρά μια λογική αντίδραση στο μυστήριο και την ομορφιά της ζωής;

Εκεί, όμως, εκεί που εννοούμε τα αντίθετα, εκεί αρχίζει το παράλογο...

Κι εκεί αρχίζει το παράλογο των ηρώων μας....

Η τραγικότητά τους είναι συνυφασμένη με την αδυναμία τους, την κρίση και κατάρρευση των αξιών τους, τους απροσδιόριστους κι απρόβλεπτους εν γένει κανόνες συμπεριφοράς τους στο παιχνίδι, τους γνωστούς- αγνώστους φόβους τους , τα όνειρά τους, τις συνήθειές τους, τις συγκρούσεις τους, την μελαγχολία τους, τις φιλοδοξίες τους, όλα αυτά που ξεπηδούν σαν σκιές, σαν φαντάσματα από το παρελθόν και τους χτυπούν αλύπητα σαν μάστιγα, σαν επιδημία, σαν λοιμός, αποσκοπώντας στην εξαφάνισή των ή τον εγκλεισμό τους σε ...πραγματικές ή συμβολικές φυλακές!

Όμως, οι ήρωες του παιχνιδιού αυτού– δεν πιστεύουν σε αποδράσεις από ανοιχτές πόρτες - από τη φυλακή τους είτε θα δραπετεύσουν από το παράθυρο - με ότι αυτό συνεπάγεται - είτε θα παραμείνουν εκεί μέσα υπομένοντας αιώνια τα δεσμά τους.

Ολη αυτή την τραγικότητα μόνον όταν διακωμωδηθεί, μόνον όταν αποδοθεί με μια σχετική ελαφρότητα στην ερμηνεία της συμπεριφοράς των ηρώων, θα μπορέσει ο θεατής να την αντέξει, να σηκώσει το βάρος της υπόθεσης του έργου, το βάρος που συνειρμικά μέσα από τα δρώμενα θα φορτωθεί κι από τις σκέψεις που θα προκύψουν, το βάρος του “κόκκινου” σταυρού με τον οποίο συνηθίζεται να στιγματίζεται κάθε μεμπτή συμπεριφορά, κάθε σαθρή κοινωνία.

Άλλωστε σύμφωνα και με τον ίδιο τον Ιονέσκο “Το κωμικό είναι η βαθύτερη γνώση του παραλόγου, γι΄αυτό νομίζω ότι προξενεί μεγαλύτερη απόγνωση από το τραγικό. Το κωμικό είναι τραγικό και η τραγωδία του ανθρώπου είναι μια κωμωδία”

Οι ήρωες του έργου που είναι οι αντιήρωες της όποιας κοινωνίας - υπό το πρίσμα κρίσης και άμβλυνσης της ηθικής και των αξιών - περιφέρονται και συμπεριφέρονται στη ζωή και στο θάνατο ως μύστες ίσως κι αυτού του προπατορικού αμαρτήματος, κι όμως απορούν γιατί δεν μπορούν να προσδιορίσουν τις άγνωστες για αυτούς αιτίες λόγω των οποίων ζουν ακόμα ή λόγω των οποίων πεθαίνουν, ενώ έχουν οι ίδιοι συντελέσει σε αυτό.

Αυτό ακριβώς είναι το παράλογο...

Και στους θεατές αυτού του παραλόγου, θα κλείνουμε την αυλαία με μια δημόσια συγνώμη στην ανθρωπότητα, όταν επί σκηνής διακωμωδείται η τραγικότητά της!

                                                                                                            Κατερίνα Ν. Κολυδά

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΝΔΡΟΥ

ΙΟΥΝΙΟΣ 2024

1-bensound-slowmotion

0:00